ده نكته خواندنی درباره یك جشنواره جنجالی
كاركادو: جشنواره فیلم فجر 38، دوشنبه 22 بهمن به انتها خود رسید؛ رویدادی كه پیش از شروع اسیر حاشیه ها شد و اختتامیه ای پر سر و صدا را به خود دید.
فاطمه پاقلعه نژاد: سی وهشتمین جشنواره فیلم فجر هم بالاخره به ایستگاه پایانی رسید. ده روز نفس گیر در پردیس ملت و سینماهای بزرگ تهران و چند شهر بزرگ دیگر در سراسر كشور كه البته مقدمه ای طولانی از جنجال بر تحریم كردن ها و تحریم نكردن ها داشت. قطار فجر سی وهشتم قبل از حركت با نقص فنی روبه رو شده بود. سینماگرانی كه دو پاره شده بودند و یكی بر طبل تحریم و انصراف می كوبید و دیگری از حضور می گفت و رونق بخشیدن به بزرگترین رویداد سینمایی كشور. همین كشمكش و دوپاره گی بود كه جشنواره سال ۹۸ را از همان ابتدا با حاشیه روبه رو كرد. حاشیه هایی كه در نشست های خبری فیلم های مهم بسیار پررنگ تر از متن بودند و تا اختتامیه هم ادامه داشتند. با هم مروری خواهیم داشت بر این دوره از جشنواره ملی فیلم فجر. تحریم كنندگانی كه تیرشان خطا رفت نخستین خبرها از جشنواره فیلم فجر، درست در زمانی كه مرور اسامی بزرگی كه در حال فیلمسازی بودند نوید جشنواره پرشوری را می داد، بعد از وقایع دی ماه و سانحه سقوط هواپیما به گوش رسید. خبرهایی از موج تحریمی كه با مسعود كیمیایی شروع شد و دیگران ادامه اش دادند. آنها كه هر كدام به دلیلهای شخصی دم از تحریم زدند اما علت تحریم را همدلی با درد مردم اعلام نمودند. تیری كه به هدف ننشست و اغلب تحریم كنندگان در ایام برگزاری جشنواره به صورت های مختلف با سی وهشتمین جشنواره فیلم فجر همراه بودند. نشست های خبری متشنج
این دوره از جشنواره فیلم فجر، با وجود اینكه در نهایت محافظه كاری انجام شد اما با حداكثر حاشیه و جنجال همراه بود. نشست های خبری كه با حضور اهالی رسانه برگزار می شد، هر چند برای جلوگیری از متشنج شدن فضا با سوالات كتبی همراه بود و حتی سوالات پیش از رسیدن به دست مجری جلسه چك و گاهی ممیزی می شدند اما هر بار به جنجال كشیده می شد و ویدئوهای این دعواها و بحث های جنجالی به سرعت در فضای مجازی وایرال می شد. از كارگردان مطرح سینما كه بی بهانه و به یك باره به خبرنگاران تاخت و بر سرشان فریاد زد، تا بازیگر مطرحی كه یك نمایش برای فیلم خارج از مسابقه اش گرفته بود تا بر سر آنها كه بعد از حمایتش از حضور در جشنواره بر او تاخته بودند فریاد بكشد. همه انگار آمده بودند تا هر آنچه فریاد دارند بر سر خبرنگاران بكشند كه چه جایی بهتر از نشست رسانه ای با حضور بیشتر از ۱۰۰ خبرنگار برای مطرح شدن و وایرال شدن صدای فریاد و رگ گردن برآمده و صورت سرخ از خشم! فیلم هایی با زبان قوم های اصیل ایرانی یكی دیگر از نكات مهم جشنواره سی وهشتم توجه به قومیت های اصیل ایرانی بود. سه فیلم مهم این دوره از جشنواره فیلم فجر به زبانی غیر از فارسی معیار ساخته شده بودند و این نكته هر چند در یك مورد با اعتراض روبه رو شد و پاسخ قاطع فیلمنامه نویس «آتابای» را به دنبال داشت اما از نگاه اغلب منتقدان و مخاطبان سینما از نقاط قوت این دوره از جشنواره بود. «آتابای» و «پوست» به زبان آذری و «درخت گردو» با زبان كُردی در این دوره از جشنواره عرضه شدند و هر سه فیلم هم مورد توجه قرار گرفتند. «خورشید»ی كه دیر رسید اما درخشید
یكی از مهمترین حاشیه های جشنواره سی وهشتم اما «خورشید» بود. تازه ترین فیلم مجید مجیدی كارگردان نام آشنای سینمای ایران كه از همان روزهای اول جشنواره رسیدنش به سانس نمایشش در سینمای رسانه ها (با وجودی كه به سانس آخر موكول شده بود) در هاله ای از ابهام قرار داشت. این فیلم اما در نهایت به سانس نمایشش رسید و حسابی هم مورد توجه قرار گرفت. فیلمی درباره كودكان كار و با بازی درخشان چند كودك كار. مجید مجیدی بعد از چند فیلم آخرش كه نتوانسته بود چندان مورد توجه قرار بگیرد این فیلم را با فیلمنامه ای كه مشتركا با نیما جاویدی نوشته بود جلوی دوربین برد و توانست نظر مثبت منتقدان و در نهایت سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره سی وهشتم را از آن خود كند. رفتار بی سابقه عوامل «روز صفر» «خورشید» اما با این دیر رسیدن جشنواره را گرفتار حاشیه هایی كرد. برخی رسانه ها از این نوشتند كه فیلم مجیدی نباید مورد داوری قرار می گرفت و برخی هم از اختیار دبیر جشنواره در این مورد و موارد مشابه برای حضور فیلم در بخش مسابقه جشنواره نوشتند. حاشیه اصلی اما آنجا رخ داد كه تیم «روز صفر» به همین بهانه اختتامیه این دوره از جشنواره را تحریم كردند و با وجود دریافت ۵جایزه در این مراسم حاضر نشدند. ابراهیم داروغه زاده دبیر این دوره از جشنواره فیلم فجر در گفت و گو با یكی از رسانه ها این رفتار را «بی سابقه و تاسف بار» خواند و اظهار داشت: «عدم حضور تهیه كننده و عوامل فیلم خوب «روز صفر» در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر به بهانه اینكه چرا برخی افراد معترض یا قهر كننده با جشنواره مورد داوری قرار گرفته اند و یا اینكه چرا فیلم «خورشید» باوجود دیر رسیدن پذیرفته شد، موجب تعجب، حیرت و تاسف بود. تحریم مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر توسط عوامل فیلمی كه پنج سیمرغ جشنواره را گرفته بودند، بی سابقه بوده است.» شوری كه كودكان كار به جشنواره دادند
یكی از مهمترین و در عین حال جذاب ترین حاشیه های جشنواره سی وهشتم بی شك حضور بازیگران نوجوان فیلم مجید مجیدی در نشست خبری و اختتامیه این دوره بود. نابازیگرانی كه به بهترین نحو زندگی خودرا مقابل دوربین مجیدی بازی كردند و مجید مجیدی كه مثل همیشه به بهترین وجه از پس بازی گرفتن از این كودكان برآمد. از روح الله زمانی كه با لحن جذاب و منش لوطی اش در نشست خبری بارها مورد تشویق قرار گرفت، تا ابوالفضل و شمیلا خواهر و برادر افغان كه با سخنرانی جذابشان به اختتامیه شور دادند. آنجا كه شمیلا از آرزویش برای این اظهار داشت كه هیچ كودكی در دنیا مجبور نباشد كار كند. سخنانی كه به اذعان حاضران در مراسم از تمام سخنرانی های اختتامیه جذاب تر بود و ویدئوی آن به سرعت در تمام فضای مجازی بازنشر شد. غایبان بی جایزه اختتامیه اختتامیه جشنواره سی وهشتم، علاوه بر آنها كه اصطلاحا تحریمش كرده بودند، غایبان دیگری هم داشت. آنها كه چون می دانستند جایزه نمی گیرند در این مراسم حضور نداشتند! اتفاقی كه شاید تنها در جشنواره فیلم فجر رخ می دهد و اگر قرار بود نمونه های خارجی آنرا هم ببینیم باید مارتین اسكورسیزی و لئوناردو دی كاپریو و رابرت دنیرو و... هم مراسم اسكار امسال را تحریم می كردند و در آن حاضر نمی شدند! اما جشنواره فیلم فجر سال هاست دراین زمینه منحصربفرد است. سینماگران ایرانی وقتی نامشان در بین نامزدها نباشد یا خبرهای درِ گوشی به گوششان رسیده باشد كه سیمرغ بر شانه شان نمی نشیند، نیازی به حضور در اختتامیه نمی بینند و ترجیح می دهند در تشویق همكارشان كه جایزه را در رقابت با آنها می برد، سهیم نباشند. نمونه هایی مثل ابراهیم حاتمی كیا، فرامرز قریبیان و جواد عزتی امسال غایبان مهم اختتامیه بودند. هرچند بودند افرادی مثل هادی حجازی فر كه با وجود اینكه در بخش بازیگری و فیلمنامه با وجود واكنش مثبت منتقدان، كاندیدا نشده بود ولی در اختتامیه حضور یافت و همكارانش را تشویق كرد. آغاز جوانگرایی در سینمای ایران یكی از نكات جالب توجه برندگان سیمرغ در این دوره از جشنواره فیلم فجر میانگین سن آنها بود. حدودا در هر بخشی كه نام برنده سیمرغ خوانده می شد و فرد برنده برای دریافت جایزه اش به روی سن می آمد، با چهره ای جوان روبه رو می شدیم كه به زحمت سنش بالای ۴۰ سال بود. نام ها و چهره های جوان اما متخصصی كه گوی سبقت را از باسابقه ها ربوده و برای نخستین بار به سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر می رسیدند. اتفاقی كه بنظر می رسد نویدبخش آینده ای روشن و حرفه ای تر برای سینمای ایران باشد. پیشرفت ساخت در مقابل فیلمنامه ها فیلم های امسال از نظر كارگردانی، فیلمبرداری و در كل پروداكشن، اغلب از حالت آپارتمانی صرف درآمدند و پیشرفت های محسوسی داشتند. پروژه های سنگینی كه از لحاظ ساخت به سمت حرفه ای شدن بیشتر می رود اما نقطه ضعف آنها فیلمنامه است. از «درخت گردو» كه به زعم منتقدان فیلمنامه قوی ای ندارد تا «مغز استخوان» یا «روز بلوا» كه فیلمنامه های ابتر داشتند. در این میان البته نمی توان از فیلمنامه های خوب فیلم هایی مانند «خورشید»، «آتابای» و «شنای پروانه» هم گذشت كه همین نقطه قوت در كنار ساخت خوب موجب شد تا مورد توجه قرار بگیرند و در نهایت «خورشید» بهترین فیلم از نگاه داوران و «شنای پروانه» بهترین فیلم از نگاه مردم در این دوره از جشنواره شد. چرا اختتامیه جشنواره فیلم فجر منظم نمی شود؟ این سوال بی پاسخی است كه هر سال ۲۲ بهمن اهالی رسانه از خود می پرسند اما برایش به پاسخی نمی رسند. مراسمی كه از چند روز قبل بلیت هایش با قیمت های باورنكردنی در اپلیكیشن ها و سایت های فروش كالا عرضه می شود و مورد تعجب اهالی سینما و رسانه می شود. امسال نیز كارت های ورودی به مراسم اختتامیه كه به رسم سال های گذشته در مركز همایش های برج میلاد برگزار می شد در سایت دیوار با قیمت ناقابل ۵۵۰هزارتومان! عرضه شده بود و معین نمی باشد واقعا خریدار این بلیت ها با این قیمت چه كسانی هستند. نكته دیگر اما این است كه هر سال صف طولانی ای مقابل در سالن محل برگزاری ایجاد می شود و هر سال هم این صف با داد و فریاد و نهایتا عبور از حراست سالن به زور وارد می شوند و جایگاه اهالی رسانه را غصب می كنند. اتفاقی كه با وجود تلاش مشهود تیم برگزاری هر سال رخ می دهد. ۲۵۸۲۵۸
منبع: كاركادو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب