سند ملی هنرهای تجسمی منتظر تغییرات احتمالی می ماند؟
به گزارش کارکادو، در رابطه با سند ملی هنرهای تجسمی از سال ۹۹ بیشتر از پیش صحبت شد؛ در دوره دولت سیزدهم اما تصویب سندهای هنری از ابتدا بعنوان یک موفقیت دیده شد. دستاوردی که همواره مخالفان و موافقان خویش را داشت. تصویب سند هنرهای تجسمی نیازمند توجهات است. با یادآوری این که هنرمندانِ تجسمی مستقل ترین گروه از هنرمندان به لحاظ مالی و تفکری هستند که اکثرا در چارچوب ها نگنجیده و برای ادامه کار خود قائل به نظارت های حداقلی اند.
به گزارش کارکادو به نقل از ایسنا، یکی از نخستین سکانس های «سند ملی هنرهای تجسمی» از آن جا شروع شد که ۳۰ تیر ماه ۱۳۹۹ معاون اول رئیس جمهور وقت ـ اسحاق جهانگیری ـ ماده واحده «فرآیند و مرجع تدوین سند ملی هنرهای تجسمی» را که در جلسه پنجم ستاد هماهنگی و راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور به تصویب رسیده بود، ابلاغ نمود.
بر همین مبنا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف به تدوین سند ملی هنرهای تجسمی، با رعایت چهارچوب تدوین اسناد ملی حوزه فرهنگ شد. آن زمان در حالیکه مفاد این سند مشخص نبود، برنامه ها و این که سند ملی هنرهای تجسمی مقرر است مشخصا چه کمکی به هنرهای تجسمی کشور و هنرمندان آن کند هم به شکل مشخص اعلام نشده بود؛ البته گفته شده بود که این سند مقرر است به مسائل و مشکلات حوزه هنرهای تجسمی مانند مالکیت معنوی، اقتصاد هنر و ظرفیتهای درآمدزایی و همینطور مسائلی مانند شغل بودن کار هنری، مالیات و نظام صنفی هنر و... بپردازد.
سند ملی هنرهای تجسمی اما در پیچ و خم مسیر چندساله اش به جای رفع چالش ها و موانع، دور خود چرخید و هر دو گروهِ موافق و مخالفانش را چشم انتظار گذاشت.
در نهایت این سند، مانند دیگر اسناد ملی هنر از چندی پیش باردیگر مورد توجه قرار گرفت. محمد خراسانی زاده ـ مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت ارشاد ـ با انتشار متنی در فضای مجازی، تدوین سند ملی هنرهای تجسمی را گامی در جهت تحقق نقشه مهندسی فرهنگی کشور دانست و یادآور شد، پیش نویس این سند در اسفند ۱۴۰۲ آماده شده و منتظر طرح در شورای هنر بود که روز ۳۰ تیر ۱۴۰۳ نوبت به بررسی بخشی از این سند رسید.
گفته شده پرحجم ترین سند ملی هنر، به هنرهای تجسمی متعلق می باشد که این امر به علت تعدد رشته های آن است و در حدود ۱۰ صفحه آن در رابطه با بازار و حراج است. دراین میان باید در نظر داشت که در جامعه هنرهای تجسمی، بیشترین تعداد هنرمند مستقل هم به چشم می خورد. آنهایی که نیازمند فضایی آزاد و مستقل برای بروز و ظهور خلاقیت اند، بدون احتیاج به حمایت نهادهای دولتی سال هاست فعالیت نموده و در نتیجه متفاوت از هنرمندانِ دیگر حوزه ها هستند. بر همین اساس هم باید نظارت بر آثار هنرهای تجسمی حداقلی باشد و نظارت دولتی هم به حداقل برسد. و اساسا نگرانی از نظارت و دخالت دولت ها بر هنرهای تجسمی، یکی از مواردی است که سبب شده سند هنر مخالفان و موافقانی داشته باشد.
هنرهای تجسمی همواره دارای فضایی مستقل بوده و حالا هم نباید منوط به دولت ها با راهکار و نگاههای خاص و گاه متفاوت خود باشد. این سند در صورت تصویب، برای راهبردی بودن باید از خصوصیت چندصدایی برخوردار بوده و از نگاه جهان شمول هنرمندان و کارشناسان در تبیین مفاد خود بهره بگیرد.
همان ابتدا زمانیکه هنوز جلسات در رابطه با سند ملی هنرهای تجسمی شروع نشده و گفت وگوهای در رابطه با آن به بعد موکول شده بود، هادی مظفری، مدیر وقت هنرهای تجسمی در این رابطه گفته بود «سعی می نماییم در جریان تدوین سند ملی تجسمی از این فرصت استفاده نماییم و نقطه نظرات صنف ها و انجمن های هنری را برای تدوین سند قابل قبول در نظر بگیریم.»
در این زمینه بخوانید:
نگرانی هنرمندان از سند ملی تجسمی/خراسانی زاده: محدودتان نمی کند
بخشی از سند ملی هنرهای تجسمی در شورای هنر بررسی شد
گزارش ایسنا از نشست دبیر شورای هنر با مبحث سندهای مصوب هنری
با این وجود به نظر می آید که بخش قابل توجهی از انجمن های صنفی هنرمندان و کارشناسان هنری نقدهایی را به شیوه تصمیم گیری در رابطه با این سند مطرح کرده اند و یکی از انتقاداتشان این بود که برای تدوین این سند، فقط صدای گروهی از هنرمندان شنیده شده است. به صورتی که انجمن های هفتگانه صنفی هنرهای تجسمی شامل انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران، انجمن هنرمندان نقاش ایران، انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، انجمن خوشنویسان ایران، انجمن هنرمندان سفالگر ایران، انجمن تصویرگران ایران و انجمن عکاسان ایران با انتشار یک بیانیه، نسبت به مصوبات شورای هنر در «سند ملی تجسمی» واکنش نشان دادند. در متن این بیانیه با عنوان «سند ملی هنرهای تجسمی به خرد جمعی اهل هنر بازگردد» آمده بود:
«به استناد رسانه رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی «سند ملی هنرهای تجسمی» تنظیم و وارد فرآیند تصویب شده است. وقتی در سرنوشت تاریخ عمیق می شویم در اصل صدور سند قطعی برای امر غیرقطعی فرهنگ تردید می نماییم با این وجود سندهای ملی بعنوان اسناد بالادست و کلان نگر می تواند مانع سلیقه گرایی و آشفتگی باشد به این شرط که از وفاق ملی صادر شود نه از یک سلیقه تک ساحتی معطوف به قدرت.
سندی که در متن خود مدعی نگرانی از فقدان تشکل های صنفی و نظام منسجم پشتیبانی از هنرمندان است چگونه بدون مشورت انجمن های موجود و مستقر تنظیم شده است؟
شفقانه از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت چهاردهم می خواهیم پیش از کور شدن چشم تاریخ از یک فاجعه فرا نسلی دیگر کار را به مسیر وفاق ملی و خرد جمعی اهل هنر بازگرداند.»
محمد خراسانی زاده، مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت ارشاد دولت سیزدهم البته در پاسخ به تمامی این ها تاکید داشت که تدوین اسناد حوزه فرهنگ تنها مرتبط به اینروزها و این دولت نیست؛ یک تکلیف قانونی می باشد که برعهده وزارت فرهنگ و مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی کشور است. نقشه مهندسی فرهنگی کشور که سال ۱۳۹۲ ابلاغ گردید.
او بر قانونی بودن این سند تاکید بسیار داشت و به ایسنا گفته بود که «در دولت دوازدهم فرآیند تدوین اولیه سند و نسخه پیش نویس آن به تیمی پژوهشی سپرده شد که با هنرمند و فعالان هنر مشورت کرد و سپس مطالب آنان را در چارچوب مصاحبه استخراج و متن اولیه ای را آماده کرد. این تیم متشکل از دانشگاهیان بود.»
اما این نقد همچنان از جانب گروهی از هنرمندان به این سند وارد است که سند تک صداست و از به قولی اساسا باید به «سند ملی هنرهای تجسمی به خرد جمعی اهل هنر بازگردد.»
مدیرکل هنرهای تجسمی در دولت سیزدهم تاکید داشت که سند ملی هنرهای تجسمی مقرر است کاری کند که همه دستگاه ها دست به دست همدیگر داده تا فضای هنرهای تجسمی برای هنرمندان ظرفیت و منفعت بیشتری داشته باشد. این احتمال که بتوان با اسناد هنرمندی را محدود کرد وجود ندارد؛ اساسا کارکرد سندها این گونه نیست.
با این وجود ایجاد محدودیت در فضای هنرهای تجسمی یک نگرانی منطقی است؛ چطور می توان برای آزادترین گروه از هنرمندان و گالری هایی که خصوصی هستند و کمترین انتظار حمایت دولت را دارند، راهکار و رویکردِ خاص تعیین کرد؟ هرچند در پایان و بعد از تمام تاییدها در شورای هنر و...، این شخص وزیر ارشاد (سید عباس صالحی ) است که باید نظر نهایی را بدهد.
هنرمند باید آزاد باشد و گاها سیاست ها باعث محدودیت هنرمند خواهد شد. حالا هم با عنایت به تغییرات احتمالی مدیران تجسمی، شاید نیاز باشد که تصویب و تدوین اسناد با طمأنینه بیشتر صورت گیرد.
آخر ی پیام
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب