گفت وگوی كاركادو با افشین معصومی، ناشر قدیمی موسیقی:
خوانندگان پاپ مردم را به رفتار بیمارگونه عادت داده اند
به گزارش کارکادو، افشین معصومی یکی از تهیه کنندگان و ناشران قدیمی حوزه موسیقی است که چهار سالی می شود، فعالیت رسمی خویش را به حالت نیمه تعطیل درآورده است؛ او می گوید: فعالان موسیقی پاپ که کنسرت محور هستند و عمده درآمد آن از این طریق حاصل می شود، با انتشار مجانی آهنگ و نقض حقوق کپی رایت، مردم را به رفتاری بیمارگونه عادت داده اند؛ گویی که مقرر است برای همیشه به صورت مجانی آهنگ گوش کنند.
ایسنا با این ناشر قدیمی گفت و گویی ترتیب داده است تا علل کم کاری اش را در حوزه موسیقی جدی جویا شود:
شما سال ها در حوزه موسیقی جدی چه در جهت تولید و چه اجرای صحنه ای فعال بوده اید؛ چه اتفاقی افتاد که ترجیح دادید چند سالی فعالیت خویش را متوقف کنید؟
آخرین فعالیت موسیقایی من به آذرماه سال ۹۸ برمی گردد که آخرین و دوازدهمین دوره پروژه «چند شب» را در تالار رودکی برگزار کردیم اما پس از آن درگیر پاندمی کرونا شدیم و میسر نبود که کنسرتی داشته باشیم. پس از آن هم به خاطر فاصله ای که افتاد و ناملایمات جامعه دیگر نتوانستیم کار نماییم. حالا هم ۶ ماهی است که مشغول میکس و مسترینگ فایل های صوتی ۱۲ دوره پروژه «چند شب» هستیم.
متوقف شدن فعالیت موسیقایی شما تا چه حد به شرایط اقتصادی مرتبط است؟
وضعیت اقتصادی هم در این حوزه بی تاثیر نبوده است؛ چونکه حوزه ای که ما در آن فعالیت می نماییم، غیرتجاری است و چندان بازدهی مالی نه برای برگزارکننده و نه هنرمندان پروژه ندارد. وضعیت اقتصادی اتفاقا رابطه مستقیمی با کار ما دارد و سبب شده که بدنه موسیقی کلاسیک ایرانی یا موسیقی جدی ضعیف تر شود.
آیا این مساله به کم شدن استقبال مردم از موسیقی غیرتجاری مربوط است؟
بله؛ چونکه وقتی که مردم تنوعی در انتخاب خوراک موسیقی خود نداشته باشند، به آن چه که در جامعه ترند است و بیشتر شنیده می شود، متمایل می شوند و این امر به مرور باعث تغییر سلیقه موسیقی آنها می شود.
تعریف شما از موسیقی جدی چیست؟
استنباط من اینست که ما دو دسته موسیقی تجاری و غیرتجاری داریم که موسیقی غیرتجاری شامل موسیقی کلاسیک ایرانی، کلاسیک غربی، نواحی، مستقل و... می شود. به جهت اینکه منظورمان را بهتر برسانیم می توانیم زمانیکه از موسیقی غیرتجاری صحبت می نماییم، عبارت «موسیقی جدی» را به کار ببریم.
فکر می کنید که چرا سلیقه موسیقی مردم طی چند سال گذشته به انحطاط رفته است؟
علت اصلی این شرایط «نبود هنرمندان در جامعه، کمرنگ بودن آنها، تولیدات کم و برگزار نکردن کنسرت» است که سبب شده مردم کمتر به موسیقی غیرتجاری بپردازند. همینطور بیشتر بار موسیقی غیرتجاری برعهده بخش خصوصی است، که خود گروه ها به صورت مستقل کنسرت برگزار می کنند یا این که تهیه کنندگانی مانند من بر مبنای علاقه و دغدغه شخصی از آن حمایت می کنیم؛ چونکه به هر حال این حوزه پول و تجارتی به همراه ندارد.
در جوامع پیشرفته پشتیبانی از این نوع موسیقی ها از ارکستر سمفونیک ها گرفته تا موسیقی فولکلور، برعهده حاکمیت است اما در ایران این حمایت ها اغلب در حد حرف است؛ درحقیقت ما تنها توهم این را داشتیم که اگر از دولت حمایت بخواهیم صورت می گیرد ولی پس از نتیجه نگرفتن، حالا چند سالی است که دیگر از حمایت آنها دست شسته ایم و بخش خصوصی خودش کار می کند.
دیگر قصد ادامه پروژه «چند شب» را ندارید؟
همانطور که گفتم به علت انتشار کرونا و شرایط جامعه، ادامه فعالیت خویش را متوقف کردیم، به هر حال که مسائل اقتصادی هم همیشه بوده و هست و خیلی مانع ما برای کار کردن نمی گردد. فعلاً هم تصمیمی برای این پروژه ندارم ولی امیدوارم بزودی باردیگر آنرا از سر بگیریم.
رعایت نشدن حقوق کپی رایت چقدر در کمرنگ شدن موسیقی جدی موثر است؟ به هر حال رعایت این حقوق در جوامع پیشرفته باعث می شود که هنرمندان و صاحبان اثر حتی پس از مرگ هم درآمد مالی داشته باشند ولی در ایران اگر یک اثر موسیقی تولید شود، همه امید هنرمند برای درآمدزایی از طریق کنسرت خواهد بود!
حقوق کپی رایت به صورت کلی در کشور ما رعایت نمی گردد. اما به سبب استریم و فروش اثر در درگاه های خارجی مانند «اسپاتفیای» که هنرمند یا ناشر از راه آن درآمدزایی می کند، با وجود این که خیلی دیرتر از جهان به این سمت رفته ایم اما اوضاع در موسیقی جدی به این لحاظ بد نیست، در حوزه پاپ هم که وضعیت خوب است؛ به این صورت که با فروش اثر خود در این فضاها، درآمد دلاری کسب می کنند.
البته باید در نظر بگیریم که استفاده از موسیقی در این درگاه های خارجی به دلیل تحریم و فیلترینگ بین همه مردم داخل کشور فراگیر نیست و اکثرا به صورت مجانی موسیقی گوش می کنند. بخش پاپ هم که کنسرت محور است و عمده درآمد آن از این طریق حاصل می شود، با انتشار مجانی آهنگ و نقض حقوق کپی رایت، مردم را به رفتاری بیمارگونه عادت داده اند؛ گویی مقرر است برای همیشه به صورت مجانی آهنگ گوش کنند.
باتوجه به تحریم ها و دشوار بودن عضو شدن در درگاه های استریم موسیقی، آیا بهتر نیست فضاهایی مشابه برای خودمان طراحی نماییم که مردم همانطور که حالا برای تماشای فیلم و سریال در فضاهایی مانند «فیلیمو» حق امتیاز می پردازند، همین کار را برای شنیدن آهنگ های ایرانی هم انجام دهند؟
در مدت ۱۲ ساله ای که در حوزه موسیقی فعالیت داشته ام، چندین شرکت مانند بیپ تونز، پورتال های مختلفی طراحی کردند که مثلاً قرار بود یکی از آنها برای دانلود موسیقی پول بگیرد و بعدا در حوزه استریم هم کار کنند ولی هیچ کدام از این ایده ها به بار ننشست؛ چونکه برای صاحبان بیزینس این مساله در موسیقی هنوز جدی نیست باآنکه که در حوزه تصویر همیشه دغدغه بوده و در نهایت برای آن کار جدی کردند.
آیا میتوان این گونه برداشت کرد که مجانی بودن آهنگ های پاپ فارسی به علت اینست که خودشان هم از کیفیت کارشان آگاه هستند و شاید این ترس را دارند که در صورت فروش تولیدات خود، کسی از کار آنها استقبال نکند؟
ممکن است؛ اما امروزه فضای مجازی بسیار هوشمند عمل می کند؛ به این صورت که هر اپلیکیشنی که در آن عضو هستید، به دقت انتخاب های شما را بررسی می کند و بر مبنای آن پیشنهادهای جدید به شما عرضه می دهد. مثلاً کافی است بخشی از یک آهنگ را چند بار در اینستاگرام گوش کنید، پس از آن مدام پیشنهادهای مشابه در مرورگر اینستاگرام خود، مرورگر گوگل، توییتر و... خواهید داشت.
فعالان پاپ هم با تاکید بر همین مساله مدام یک خوراک موسیقی مشابه را به صورت مجانی به گوش مردم می رسانند. مردم هم که به این روند و گوش کردن مجانی موسیقی عادت کرده اند، هر آن چه که تولید می شود را می پذیرند؛ البته حوزه موسیقی کلاسیک ایرانی شنونده های خاص خویش را دارد و جامعه آن نسبت به جامعه موسیقی پاپ، کوچک تر است؛ به همین جهت هم سالن کوچک تری دارند، هم کنسرت کوچکتری و هم درآمد کمتری! باآنکه که این بخش هم باید با داشتن حمایت دولتی مجالی برای عرضه داشته باشد، ولی چون حمایت نیست، اگر هم فعالیتی دارند به صورت خصوصی و محدود است که در این صورت کمتر دیده و شنیده می شوند.
گویا در دوران کرونا قرار بوده است، وزارت ارشاد وقت تولیدات موسیقی تهیه کنندگانی که کار جدی می کنند را خریداری کند، آیا این اتفاق افتاد؟
نمی دانم. من و همکارانم چیزی ندیدیم. نه از ما آثاری خریدند، نه حمایتی کردند و نه وام هایی که گفتند را دادند. امکان دارد دراین میان واقعا حمایتی بوده که ما خبردار نشده ایم و به صورت خصوصی بین چند نفر تقسیم کرده اند یا این که اصلا نبوده و تنها وعده ای تو خالی بوده است.
باتوجه به شرایط فعلی تولیدات موسیقی، خیلی از هنرمندان می گویند که بهتر است، برخی از تهیه کنندگان کنونی موسیقی به دنبال همان دلالی خود بروند! به عقیده شما چقدر مهم می باشد که تهیه کنندگان با موسیقی آشنا باشند و یا حداقل شنونده موسیقی خوب باشند؟
هر چقدر تهیه کننده آشنایی و اشراف بیشتری به موسیقی داشته باشد، خروجی خیلی بهتری خواهد داشت. امروزه بیشتر تهیه کنندگان موسیقی نه مصرف کننده خوبی و نه تولید کننده خوبی هستند. از قضا تنها خواننده ها و موسیقی ای را روی صحنه می برند که برای آنها درآمدزایی بیشتری دارد و اصلا برایشان مهم نیست که آن خواننده یا نوازنده امکان فعالیت به لحاظ موسیقی در جامعه را دارد یا خیر؟ صلاحیت دارد یا خیر؟ یا اصلا توانایی های یک خواننده و نوازنده معمولی را دارد یا خیر؟ این افراد یا این نکات را نمی دانند و اگر می دانند برایشان مهم نیست؛ چونکه فقط پول برایشان مهم می باشد.
اگر ماجرا برعکس این بود و مثل گذشته تهیه کنندگانی را داشتیم که به توانایی نوازندگی، جنس صدا، ترانه، توانایی تنظیم توجه می کردند، امروزه ما هم در موسیقی پاپ خروجی خیلی بهتری داشتیم اما چون به موسیقی اشراف ندارند و فقط پول برایشان مهم می باشد، نتیجه وضعیت امروز موسیقی کشور می شود.
یکی از مواردی که در فضای موسیقی امروز با آن روبه رو هستیم، پلی بک خواننده ها به دلیل نداشتن علم کافی است؛ در صورتیکه مهم نیست ژانر و حوزه فعالیت یک موزیسین چیست، بلد بودن علم موسیقی از واجبات کار او است. حالا به نظر شما این وضع چقدر ماندگار خواهد بود؟
ماندگار نخواهد بود. تا زمانی که بخش موسیقی جدی به بقای خودش ادامه می دهد و روی صحنه حضور دارد، عمر آنها کمتر خواهد بود. همه جای دنیا هر موسیقی که اجرا می شود، از علمی برخاسته است؛ علمی که از موسیقی ملی و فولکلور آنها برخاسته است. وقتی که موسیقی ملی ما تغذیه و حمایت نشود، موسیقی پاپ هم به مشکل می خورد اما چون خیلی به موسیقی ملی ما رسیدگی نمی گردد، موسیقی تجاری هم وضع بدی دارد ولی زمانیکه به موسیقی جدی کشور رسیدگی شود، وضع موسیقی غیرتجاری هم بهتر می شود.
به هر حال ماندگاری این افراد کوتاه است؛ چون موسیقی جدی ما هنوز نفس می کشد. هر زمان که مرگ این طرف را داشته باشیم، مرگ آن طرف را هم خواهیم داشت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب