آیا قرآن با شعر و شاعری مخالف است؟
به گزارش کارکادو، مبلغ نوشت: در قرآن آیاتی مثل وَ یَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِکُو آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ وجود دارد که بنا به اعتقاد برخی از افراد، خداوند در این قبیل آیات شعر و شاعری را مذمت کرده است. اما به راستی حقیقت چیست؟
به گزارش «مبلغ» به نقل از فارس، فهم درست خیلی از آیات قرآن در گرو آشنایی با فرهنگ اعراب جاهلی و مردم صدر اسلام است برای نمونه قرآن مجید گاهی با شاعران بی مهری کرده و ساحت پیامبر را از شعر و شاعری مبرا دانسته است، آنجا که می گوید شعر در شأن او نیست! اما کسانی که بر اساس این آیات و نیز روایات مشابه شعر و شاعری را بطور مطلق مذموم دانسته اند به این نکته ظریف توجه نکرده اند که شعر در نزد مخاطبان اولین قرآن و روایات غیر از شعر در اعصار پسین است. اعراب جاهلی و مخاطبان اولین قرآن شعر را رهاورد ارتباطی مرموز میان شاعر با موجوداتی ماورایی می دانستند. این باور در بین یونانیان نیز بوده است. شاعر در نزد آنان و اعراب جاهلی انسانی بود که با جن یا فرشته یا شیطان ارتباط داشته و از او الهام می گرفته است. شعر، نشانه ارتباط با اجنّة! عرب جاهلی اصرار داشت که پیامبر اسلام با جنیان ارتباط دارد؛ وگرنه نمی توانست چنین نغز و زیبا سخن بگوید می گفتند: «وَیَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِکُو آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ، یعنی و می گفتند آیا ما به خاطر شاعر دیوانه ای دست از خدایان خود برداریم؟!» به اصطلاح اهل فن کلمه مجنون در عبارت «لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ» صفت بیانی است و صفت قیدساز که شاعران را به دو گروه جن زده و غیر جن زده تقسیم می کند یعنی نزد آنان خلق هر شعری نشانه جنون بود برای اینکه بدون ارتباط با جن و مانند جن شعری پدید نمی آمد. شاعری شعبه ای از پیغمبری است اگر قرآن می کوشد که پیامبر را از تهمت شاعری تبرئه کند، از آن رو است که تنزیه پیامبر از شعر و شاعری تنزیه گفتار آنان از هر مبدا و منبعی غیر از خداست؛ نه سرزنش سخن موزون و خیال انگیز. از همین رو است که وقتی شاعری مسلمان مانند حسان بن ثابت شعرهای نیکو و شایسته می سرود، پیشوایان دینی می گفتند روح القدس را تایید کرده است، یعنی از فرشته پاک الهام گرفته است. نظامی گنجوی نیز با نظر به همین باور کهن درباره ی قافیه سنجان می گوید: آتش فکرت چو پریشان شوند با ملک همچون خویشان شوند یعنی شاعر خویشاوند فرشته است. همو سپس شاعری را پرده ای از پیغمبری نیز می خواند: پرده رازی که سخن پروریست سایه ای از پرده پیغمبریست پیش و پسی بست صفت کبریا پس شعرا آمد و پیش انبیاء شعر را عده ای هنوز مکروه می دانند در سده های پسین، تعریف شعر و شاعر به تدریج تغییر نمود و دیگر کسی شاعر را وامدار جن یا فرشته یا موجودی مبهم و مرموز نمی داند، اما سرزنش شعر و شاعر در متون دینی باقی ماند و هنوز شعر خوانی جزو مکروهات شرعی است! اگر کسی نداند که علت سرزنش شعر و شاعری در قرآن و روایات چیست و برای دفع چه ابهام یا اتهامی از پیامبران بوده است چاره ای ندارد جز این که شعر را همچنان مذموم و مکروه بشمارد. ۶۵۶۵
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب