شعر جنگ به روایتی غیررسمی
به گزارش کارکادو، «شعر جنگ به روایت غیررسمی» (برگ هایی فراموش شده از تاریخ ادبیات ایران: ۱۳۵۹ تا ۱۳۷۹) تالیف کامیار عابدی انتشار یافته است.
به گزارش کارکادو به نقل از ایسنا، در بخش هایی از مقدمه کامیار عابدی می خوانیم: «شک نیست که جنگ از شوم ترین پدیده های بشری است: ستیز دو گروه انسانی به هیچ وجه پسندیده نیست. بخصوص هنگامی که جان انسان های دیگر و بی گناه هم در معرض مخاطره جدی، شامل کشتار و صدمه جسمی و روحی، قرار می گیرد. البته، گروهی که جنگ به آنها تحمیل می شود، با گروهی که آغازگر جنگ هستند، به لحاظ اخلاقی در موقعیت همسان نیستند. با این همه، صرف نظر از نفرت انگیز بودن جنگ، این پدیده در ادبیات و هنر بازتاب های گوناگونی داشته است.
جنگ عراق و ایران، هم ادبیات خود را، خواه ناخواه، به دنبال آورد. مدت کوتاهی بعد از آغاز جنگ عراق و ایران، شماری از شاعران جوان و میانسالِ متمایل به ایدئولوژی مذهبی- سیاسی مستقر آغاز به انتشار آثار خود در مبحث جنگ کردند. این گرایش را میتوان «شعر جنگ به روایت رسمی» دانست. آثار این شاعران، که در آنها مفهوم دفاع از وطن، اگر نه همیشه، دست کم اغلب، جزئی از مفهوم وسیع تر دین اسلام و مذهب تشیع با گرایش انقلابی به حساب می آید، در مقابل، شاعران دیگری هم بودند که بر مبنای ایدئولوژی ملی و چپ یا به صورت کلی بر مبنای نگاه عرفی، آثار مختلف و پراکنده ای با محتوای جنگ پدید آوردند. آثار این گروه را میتوان کمابیش «شعر جنگ به روایت غیر رسمی» نام داد.
در شعرهای دوره نخست جنگ به روایت غیر رسمی (تا حدود آزادی خرمشهر در خرداد ۱۳۶۱) علاوه بر بیان رنج ها و اندوه های در رابطه با جنگ، جنبه حماسی هم در سروده های شماری از شاعران این روایت موکد شده است. به عبارت دیگر، هم از ویرانی ها و کشتارها نشانه هایی در شعر دیده می شود و هم از کوشش سربازان و رزمندگان در دفاع از سرزمین و مردمان خود. علاوه بر این آثار، در آثار برخی شاعران، مشکل انسانی جنگ، و نه حالت آرمانی شده ای از آن، جلب نظر می کند. به صورت کلی، «رنج، ایران، مردم و انسان« در زمره پربسامدترین مفهوم ها در شعر جنگ به روایت غیر رسمی است.
البته بعد از آزادی خرمشهر و بازپس گیری بخش اعظم شهرها و روستاهای اشغالی، از شمار بازتاب های مستقیم در شعر جنگ به روایت غیررسمی، اندک اندک کم می شود. و در واقع در دوره دوم جنگ، شکاف میان ایدئولوژی مستقر، و ایدئولوژی های ملی گرا و چپ گرا وسعت می گیرد. به نظر می رسد محصور شدن در فرسایش زمانی- مکانی حاصل از جنگ و دور از دسترس بودن صلح، علاوه بر درگیری ها یا جدال های داخلی، به این خصوصیت ها دامن می زند. سیمین بهبهانی، که در دوره نخست چندین شعر شاخص و خیلی خوب در دفاع از سرزمینی و مردمی در رابطه با جنگ سروده بود، همچون شاعرانی است که در دوره دوم در موقعیت کمابیش انتقادی نسبت به استمرار جنگ قرار گرفته است.»
این پژوهشگر ادبیات همینطور در رابطه با کتاب نوشته است: «هدف اصلی این کتاب نه بررسی شعرهای جنگ به روایت غیر رسمی که گردآوردن بخشی از ادبیات ایران است که بیشتر آنها در گذر زمان به فراموشی سپرده شده است. بدیهی است که بررسی و تحلیل کلی و جزء به جزء بیشتر از دویست شعر با محتوای مشترک در یک دروه، نیازمند تعریف چندین و چند مقاله و حتی کتاب مستقل است.
شعرهایی که گردآوردنده در ضمن جست وجوی خود در مبحث جنگ به روایت غیررسمی یافته است، بی هیچ گونه حذف یا ترجیحی، از نظر ادبی، فکری، فرهنگی، سیاسی، و... در مجموعه حاضر گردآورده شده است.
مجموعه کنونی نه همه، که به طبع فقط دربرگیرنده شماری از شعرهای جنگ به روایت غیررسمی است که گردآورنده از آنها اگاهی و به آنها دسترسی داشته است.»
عمران صلاحی، احسان طبری، سیمین بهبهانی، خسرو فرشیدورد، سیاوش کسرایی، محمد مختاری، رضا براهنی، منصور اوجی، کاظم سادات اشکوری، جلال سرفراز، فرامرز سلیمانی، ژاله اصفهانی، مهدی اخوان ثالث، محمدعلی سپانلو، شمس لنگرودی، حیدر رقابی، محمدعلی اسلامی ندوشن، منوچهر نیستانی، فرشته ساری، علی باباچاهی، ادیب برومند، شفیعی کدکنی، هوشنگ ابتهاج، بهزاد زرین پور، سیروس شمیسا، نیر سعیدی، حسین منزوی، فرهاد عابدینی، غلامحسین سالمی، جعفر کوش آبادی، حافظ موسوی، بتول عزیزپور، آریا آریاپور، محیط طباطبایی، نادر نادرپور، محمد خلیلی، عظیم خلیلی، یدالله بهزاد کرمانشاهی و کاوه گوهرین نام برخی از این 90 شاعر است.
«شعر جنگ به روایت غیررسمی» (برگ هایی فراموش شده از تاریخ ادبیات ایران: ۱۳۵۹ تا ۱۳۷۹) تالیف کامیار عابدی در ۳۸۴ صفحه با شمارگان ۴۰۰ نسخه و با قیمت ۱۴۰ هزار تومان در انتشارات جهان کتاب انتشار یافته است.
منبع: karkado.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب